Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku prowadzi badania stanu środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Podstawą ich prowadzenia jest Program Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa Pomorskiego na lata 2016-2020. Badane są wpisane w PMŚ jeziora, rzeki, ustalana jest aktualna wartość natężenia pól elektromagnetycznych czy jakość powietrza. Oprócz działalności monitoringowej WIOŚ prowadzi działalność kontrolną, w ramach której przeprowadzono w ubiegłym roku około 1600 kontroli. W przypadku stwierdzonych nieprawidłowości były wszczynane postępowania pokontrolne polegające na wydaniu zarządzeń pokontrolnych, wymierzaniu kar administracyjnych pieniężnych czy nakładaniu grzywien w drodze mandatu karnego. Poniżej przedstawione są w ogólności dane dotyczące poszczególnych aspektów środowiskowych.
Jakość powietrza atmosferycznego
Niestety w województwie pomorskim, podobnie jak w całym kraju, niedotrzymywane są standardy jakości powietrza. Ma to związek z notowanymi wysokimi poziomami stężeń pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(a)pirenu. Pozostałe mierzone zanieczyszczenia notowane są na poziomach dużo niższych niż poziomy dopuszczalne. Problemy występują w mniejszych miejscowościach. Wymienić tu można takie jak: Starogard Gdański, Kościerzyna, Wejherowo, Lębork. Przyczyną jest tzw. niska emisja. Wysokie stężenia pyłu w powietrzu odnotowywane są tylko w okresie grzewczym. Źródłem są, głównie w gospodarstwach indywidualnych, często przestarzałe paleniska (tzw. etażówki, piece kaflowe, również kominki itp.), podłączone do zbyt niskich kominów, nierzadko nieoczyszczonych. Temperatura spalania jest w nich niewystarczająca do pełnego przebiegu procesu spalania, powodując emisję sadzy oraz zawartych w niej chemicznych związków organicznych (m.in. benzo(a)pirenu). Pogłębia ten proces używanie nieodpowiednich paliw. Niskokalorycznego węgla kamiennego albo niewysuszonego drewna. Spalanie odpowiednich paliw w nowoczesnych i wysokosprawnych urządzeniach na pewno ograniczyłoby zanieczyszczanie powietrza.
Monitoring wód powierzchniowych
Stan wszystkich wód powierzchniowych Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku ocenił na podstawie badań elementów biologicznych i fizyko-chemicznych oraz dla niektórych na podstawie wskaźników czysto chemicznych.
W przypadku wód powierzchniowych płynących dobrą ocenę przypisano 45% ocenionych rzek. O złej ocenie zadecydował głównie stan ekologiczny w związku z wskaźnikami biologicznymi. Złą lub słabą jakość biologiczną wód przypisywano najczęściej przyujściowym odcinkom rzek przymorza z uwagi na stan makrobezkręgowców bentosowych oraz ichtiofauny. Złą jakością biologiczną charakteryzowały się także wody Liwy na ujściu do Nogatu. Najwyższy udział przekroczeń wartości dopuszczalnych dla wskaźników fizyko-chemicznych występował dla stężeń fosforanów oraz azotu organicznego. Tylko w jednym badanym punkcie zły potencjał ekologiczny znalazł odzwierciedlenie w złym stanie chemicznym. Przekroczenia dla wskaźnika z grupy chemicznej – związków tributylocyny – odnotowano w Martwej Wiśle w Gdańsku.
Pośród ocenianych wód powierzchniowych stojących 43% jezior uzyskało stan dobry. Tu również zadecydował stan ekologiczny w zakresie wskaźników biologicznych
a przekroczeń dla żadnego z wskaźników z grupy chemicznej nie odnotowano. I tu za złą jakość biologiczną wód odpowiadał równocześnie skład organizmów fitoplanktonowych
i makrofitowych, a o obniżonej ocenie fizykochemicznej zadecydowała przede wszystkim niska przezroczystość wód.
Jeśli chodzi o morze – tu sytuacja wygląda najgorzej. Stan ekologiczny dla wód przejściowych (Zatoka Gdańska i Zatoka Pucka) oceniono jako słaby, a stan ekologiczny dla wód przybrzeżnych jako zły. Morze w każdym badanym punkcie uzyskało stan ogólny zły. Głównie zadecydował o tym nadmierny rozwój organizmów fitoplanktonowych.
Promieniowanie elektromagnetyczne
W wyniku pomiarów pola elektromagnetycznego wykonanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku w roku 2016 na terenie województwa pomorskiego nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych norm na terenach dostępnych dla ludności tj. 7,00 V/m. Wielkość wyników waha się 0,02 do 1,07 V/m. Ponadto w roku 2016 przeanalizowano wyniki pomiarów natężenia pola elektromagnetycznego od kilkuset stacji bazowych telefonii komórkowej (wyniki przesyłane zgodnie z artykułem 122a ustawy Prawo ochrony środowiska) nie wykazały przekraczania dopuszczalnych poziomów.
Należy zauważyć, że stan środowiska w województwie pomorskim ulega poprawie
w stosunku tego co było wiele lat temu. Natomiast kontrole podmiotów korzystających ze środowiska wykazują wciąż na podobnym poziomie nieprzestrzeganie przepisów środowiskowych, co jest uwarunkowane wieloma okolicznościami. Zaliczymy do nich częste zmiany w przepisach prawnych, które podyktowane są ciągłym doskonaleniem prawa również na poziomie Unii Europejskiej. Nie bez znaczenia pozostaje także chęć naruszania przepisów z uwagi na wymiar ekonomiczny danego zakładu. Kolejną okolicznością jest fakt istnienia wielu nieskoordynowanych organów ochrony środowiska, które posiadają uprawnienia do wydawania decyzji administracyjnych pozwalających na funkcjonowanie przedsiębiorstwa pod kątem środowiskowym.
