Stanowisko Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Gdańsku z dnia 27 września 2018 r. w sprawie kształcenia i doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych w szkołach.
Istotnym elementem mającym wpływ na efektywność kształcenia zawodowego jest przygotowany do pracy w szkole nauczyciel przedmiotów zawodowych.
Nauczyciel, który:
- ma kwalifikacje wymagane do wykonywania zawodu, którego ma nauczać,
- ma staż pracy w wykonywaniu danego zawodu uzupełniany doraźnie w sposób umożliwiający przyswajanie zmian technologicznych zachodzących w zakresie danego zawodu,
- ma przygotowanie pedagogiczne wymagane do pracy z dziećmi i młodzieżą,
- opanował dydaktykę nauczania w zakresie umiejętności wymaganych do wykonywania danego zawodu.
Obecnie brak jest systemu kształcenia i doskonalenia kadr nauczycielskich uczących przedmiotów zawodowych. Stąd w wielu szkołach zawodu uczą nauczyciele poprzedniej epoki technologicznej i tylko od ich inicjatywy zależy, czy przygotują uczniów do wyzwań, na jakie natrafią w czasie pracy. Podjęcie pracy w szkole do nauczania zawodu ma często charakter przypadkowy i zależy głównie od przedsiębiorczości w tym zakresie dyrektorów szkół.
Niekiedy sprzyjającym czynnikiem zatrudniania inżynierów w szkole jest organizacja pracy szkół w skali roku. Z kolei znaczną barierę stanowi poziom wynagrodzeń w oświacie w stosunku do wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw.
WRDS doceniając rangę kształcenia zawodowego na poziomie średnim (i wyższym) uważa za celowe, aby dokonać analizy wniosków dotyczących rozwiązania następujących obecnie problemów w tym zakresie:
- Nie byłoby racjonalnym ekonomicznie utworzenie uczelni kształcących nauczycieli przedmiotów zawodowych, stąd wniosek, aby na uczelniach zawodowych utworzyć studia pedagogiczne nieobowiązkowe z takim programem kształcenia, który obok wiedzy pedagogicznej przygotowałby do nauczania przedmiotów zawodowych.
- Studia pedagogiczne na uczelniach zawodowych powinny być otwarte dla nauczycieli przedmiotów ogólnych (fizyka, matematyka, informatyka itd.) chcących uzyskać kwalifikacje do nauczania przedmiotów zawodowych. Dotyczy to również kadry inżynieryjno-technicznej z przedsiębiorstw, w tym osób wyznaczonych do prowadzenia praktyk zawodowych.
- Docelowo w szkołach zawodowych winni uczyć przedmiotów zawodowych nauczyciele zatrudnieni w szkole w pełnym wymiarze, którego część byłaby realizowana w przedsiębiorstwie lub instytucji badawczej lub odwrotnie – zatrudnieni w przedsiębiorstwie wykonujący część zadań w szkole lub Centrum Kształcenia Praktycznego.
- Do pragmatyki zawodowej należy dołączyć funkcję opiekuna praktyk zawodowych.
Do zadań statutowych instytucji naukowo-badawczych oraz ośrodków doskonalenia należy dodać zadania z zakresu doskonalenia kadry nauczającej i prowadzącej praktyki zawodowe dla uczniów, realizowane w tych instytucjach lub we współpracy ze szkołami lub Centrum Kształcenia Praktycznego.
Podstawowym warunkiem do zrealizowania wniosku, aby przedmiotów zawodowych uczyli w szkołach najlepsi praktycy jest ustalenie relacji płac nauczycielskich na poziomie przekraczającym średniomiesięczne wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Podobnie realizację praktyk zawodowych w zakładach i przedsiębiorstwach należy powiązać z ewentualnym obniżeniem składki na Fundusz Pracy wypłacanej przez przedsiębiorcę.
